مقدمه و تعریف

در این مقاله از همراه حساب قصد داریم در مورد خود آگاهی بحث کنیم، این مقاله به شما کمک میکند تا بتوانید لحظات خود را با آگاهی بسیار و درک خوب سپری کنید.

خود آگاهی چیست؟

خودآگاهی به زبان ساده یعنی توانایی تمرکز بر خود و دانستن اینکه آیا اعمال، افکار یا احساسات شما با ارزش‌های درونی‌ تان مطابقت دارند یا خیر. در واقع با استفاده از خودآگاهی می‌توانید رفتار و هوش هیجانی فرد را کنترل کنید. زمانی که فرد به خودآگاهی می‌رسد نسبت به ضعف، افکارها، باورها، انگیزه و…. در خود به شناخت کاملی دست پیدا می‌کند.

آیا خودآگاهی همان خودشناسی است؟

خودشناسی نشان می دهد که در دید دیگران چه شخصیتی دارید، اما خودآگاهی دلیل این امر را مشخص می‌کند. در خودشناسی شما بیشتر به این‌که چه کسی هستید، می‌پردازید، اما خودآگاهی افکاری که در ذهنتان هستند را نشان می‌دهد. خودشناسی بیشتر صفات را برای شما مشخص می‌کند، اما خودآگاهی دلایل ایجاد این صفات را نشان می‌دهد.

سطوح خود آگاهی

یکی از نظریه‌های اصلی خودآگاهی که توسط پژوهشگران توسعه یافته، نشان می‌دهد که پنج سطح از خودآگاهی وجود دارد و آنها میگویند که کودکان در این مراحل بین تولد تا سن  تقریباً ۴ یا ۵ سالگی  از یک مجموعه سطوح خودآگاهی عبور می کنند. خودآگاهی با نحوه پاسخ دهی کودکان به بازتاب چهره خود در آینده مشاهده می شود

تمایز: کودک شروع به تصدیق بازتاب خود می‌کند. آن‌ها ممکن است تشخیص دهند که چیزی متفاوت یا خاص در نگاه کردن به بازتاب آن‌ها وجود دارد.

موقعیت: کودک شروع به تشخیص بازتاب، وجود و حرکات خود می‌کند که از اطرافیانش جدا هستند.

شناسایی:در این مرحله، کودکان می فهمند که بازتاب موجود در آینه تصویر خودشان است نه کس دیگری که به آنها زل زده است.

ماندگاری: کودکان نه تنها می توانند بازتاب خود در آینه را شناسایی کنند، بلکه همچنین می توانند خود را در تصاویر یا ویدیوها شناسایی کنند، حتی اگر ظاهرشان تغییر کند.

خودآگاهی: در این سطح، کودکان نه تنها از چشم انداز خودشان نسبت خود آگاهی پیدا می کنند، بلکه همچنین از چگونگی ادراک ذهنی دیگران نسبت به خودشان نیز آگاه می شوند.

انواع خودآگاهی

روانشناسان اغلب خودآگاهی را به دو نوع مختلف تقسیم می‌کنند، عمومی یا خصوصی.

خودآگاهی عمومی

این نوع خودآگاهی زمانی پدیدار می شود که افراد نسبت به این آگاه می شوند که از نظر دیگران چگونه دیده می شوند. خودآگاهی عمومی اغلب در موقعیت هایی ظاهر می شود که افراد در مرکز توجه قرار می گیرند.این نوع آگاهی اغلب افراد را به پایبندی به هنجار های اجتماعی وادار می کند.

وقتی ما آگاهیم که دیگران ما را نگاه کرده و ارزیابی می کنند، اغلب سعی می کنیم که به شیوه هایی رفتار کنیم که از نظر اجتماعی مطلوب و قابل قبول هستند.خودآگاهی عمومی همچنین می تواند به اضطراب از ارزیابی منجر شود، که در آن درمورد نحوه ادراک دیگران از خودشان پریشان، مضطرب و یا نگران می شوند.

خود آگاهی خصوصی

این نوع خودآگاهی زمانی اتفاق می‌افتد که افراد از برخی جنبه های خود آگاه می‌شوند، اما فقط به صورت خصوصی. برای مثال، دیدن چهره خود در آینه از این دسته خودآگاهی خصوصی است، احساسِ ناراحتی در معده وقتی می فهمید که برای یک آزمون مهم درس نحوانده اید، نمونه هایی از خودآگاهی خصوصی هستند.

مهارت و فواید خودآگاهی

مهارت خودآگاهی چیست؟

خودآگاهی به معنای توانایی نظارت بر احساسات و واکنش‌های خود فرد است. خودآگاهی به شما این امکان را می‌دهد که نقاط قوت، ضعف، عوامل تحریک کننده، انگیزه‌ها و سایر خصوصیات خود را بشناسید. خودآگاه بودن به معنای این است که شما نگاه عمیق‌تری به احساسات خود داشته باشید، اینکه چرا یک نوع احساس خاص را تجربه می‌کنید و اینکه چگونه احساسات شما می‌تواند به واکنش تبدیل شود. و این واکنش چگونه می‌تواند زندگی شما را تحت تاثیر عوامل منفی یا مثبت قرار دهد.

فواید خودآگاهی چیست؟

خودآگاهی افراد را به لحظه حال می‌آورد تا بتوانند با توجه به هشیاری که دارند، تصمیم بگیرند. همه افراد برای رسیدن به یک رشد و تحول درست، به این خودآگاهی نیاز دارند.

• آگاهی به خود باعث می‌شود انتخاب‌های بهتری داشته باشیم و کمتر تکانشی تصمیم بگیریم؛
• ایجاد هدف های جدید برای زندگی فرد
• آگاهی به خود باعث افزایش توانایی و مهارت فرد در کنترل رفتار می شود
• خودآگاهی می‌تواند باعث کاهش استرس و افزایش آرامش در ما شود.
• رضایت درونی و شادی بیشتری در زندگی
• آگاهی از افکار و احساساتمان به ما این امکان را می‌دهد تا همه‌چیز را از جنبه‌های مختلف هم ببینیم

چرا مهارت خودآگاهی مهم است؟

خودآگاهی هوش هیجانی را بهبود می‌بخشد.

توسعه مهارت‌های خودآگاهی کلید پیشرفت هوش هیجانی به عنوان یک مهارت است. تجزیه و تحلیل خود در مهارت خودآگاهی به شما کمک می‌کند تا ارزش‌های خود را بشناسید. این امر به شما کمک می‌کند که اگر تحت تاثیر هر رویداد یا عملی قرار گرفتید، پاسخ عاطفی خاص آن شرایط را بروز دهید. وقتی درک بهتری از مشکل داشته باشید، می‌توانید اقدامات موثرتری برای حل آن انجام دهید.

خودآگاهی به تلاش‌های شما جهت می‌دهد.

دانستن نقاط قوت‌ تان شما را قادر می‌ سازد تا به طور موثر و در شرایط مناسب از آن استفاده کنید. در حالی که دانستن ضعف شما به شما کمک می‌کند بفهمید چه زمانی باید از نقاط قوت دیگران استفاده کنید. همچنین پذیرش نقاط ضعف در هر برهه از زمان مانع از واکنش‌های نامناسب می‌شود.

خودآگاهی مهارتی است که باعث می‌شود چیزی که واقعا هستیم از چیزی که آرزویش را داریم باشیم از هم تفکیک کنیم. فاصله بین خود واقعی و خود ایده‌آل اگر بیش از حد باشد می‌تواند عزت نفس را که یکی از مولفه‌های اصلی خودآگاهی است پایین بیاورد. خودآگاهی صرفا توانایی مشاهده خود ما است. ممکن است بعضی از ما کم و بیش این شروع را داشته باشیم ، اما تمرینات زیادی وجود دارد که هر کسی می تواند برای بهبود خودآگاهی خود با توجه به هر شرایطی که در حال حاضر دارد، استفاده کند.